Karahanan ng Butuan

Sinaunang Butuan But'ban[1]
bago ang taong 1001–1597[2][3]
Mapa ng Karahanan ng Butuan noong 1521. Kabilang sa mapa ang bayan ng Butuan (maitim na kayumanggi), mga lupaing sakop nito (kayumanggi), at ang mga lupaing napapaimpluwensiyahan nito. (maliwanag na kayumanggi).
Kabisera	Nakasentro sa ngayo'y Lungsod ng Butuan
Karaniwang wika	Butuanon,[4] Lumang Malay, iba pang mga wikang Bisaya
Relihiyon	Hinduismo, Budismo at Animismo
Pamahalaan	Monarkiya
Kasaysayan
• Itinatag	bago ang taong 1001
• Unang binanggit sa mga tala ng Dinastiyang Song	1001
• Pagsupil ng Imperyong Kastila matapos ang huling pinuno na si Raha Siagu ay nakipagsandugo kay Fernando Magallanes	8 Septyembre 1597[2][3]
Salapi	Piloncitos,[5] palitan ng paninda
Pinalitan Pumalit Kasaysayan ng Pilipinas Barangay Bireynato ng Bagong Espanya Silangang Indiyas ng Espanya
Bahagi ngayon ng	Pilipinas

Bahagi ng isang serye tungkol sa
Kasaysayang Prekolonyal ng Pilipinas
Katayuang panglipunan Naghaharing Uri (Maginoo, Ginu, Tumao) Apo, Datu Bagani Lakan Panglima Rajah Sultan Thimuay Gitnang Uri Timawa Maharlika Karaniwang tao, manggagawa at tagasunod Aliping namamahay Alipin sa gigilid Bulisik Bulislis Horohan Uripon
Mga politikal na entidad Luzon Cainta Ibalon Ma-i Kaboloan Maynila Namayan Pulilu Sandao Tondo Kabisayaan Cebu Dapitan Madja-as Mindanao Buayan Butuan Lanao Maguindanao Sanmalan Sulu
Mga pangunahing tauhan Agustin de Legazpi Azim ud-Din I of Sulu Batarah Shah Tengah Datu Daya Datu Sikatuna Dayang Kalangitan Dimasangcay Adel Dayang Sasaban Gat Pangil Gugu Sarikula Jayadewa Kamal ud-Din Laut Buisan Lakandula Lapulapu Magat Salamat Muedzul Lail Tan Kiram Muhammad Kudarat Sultan Muwallil Wasit Rajah Humabon Rajah Lontok Rajah Matanda Rajah Salalila Rajah Sulayman Rajah Tupas Regimo Diraja Kabungsuwan Sharif ul-Hāshim Sri Lumay Tarik Sulayman Urduja
Mga pangunahing mapagkukunan at artepakto Kodiseng Boxer Garing Pantatak ng Butuan Inskripsiyon sa Binatbat na Tanso ng Laguna Monreal Stones The Philippine Islands, 1493–1898
Ayon sa paksa Cultural achievements Historiography Monarchs consorts Paramount rulers Religion Warfare
Tignan din: Kasaysayan ng Pilipinas
t u b

Ang Karahanan ng Butuan (tinatawag ring Kaharian ng Butuan; Butuanon: Gingharian hong Butuan; Sebwano: Gingharian sa Butuan; Intsik: 蒲端國, Púduānguó sa mga tala ng Tsino) ay isang noo'y maunlad at umuusbong na kabihasnan sa Pilipinas na matatagpuan sa hilaga't-silangang Mindanao na nakasentro sa ngayo'y kasalukuyang lungsod ng Butuan bago dumating ang mga mananakop. Kilala ito sa pagmimina ng mga ginto, ang mga produktong ginto nito at ang malawak na pakikipagkalakalan nito sa buong Nusantara. Ang kaharian ay nagkaroon ng ugnayang pangkalakalan sa mga sinaunang kabihasnan ng Hapon, Tsina, India, Indonesia, Iran, Cambodia, at mga pook na ngayo'y nasa Thailand.^[6][7]

Ang mga balangay na natuklasan sa silangan at kanlurang pampang ng Ilog Agusan ang nagpasiwalat nang higit sa kasaysayan ng Butuan. Dahil dito, ang Butuan ay itinuring naging pangunahing daungang pangkalakalan sa rehiyon ng Caraga noong panahong klasikal.

1. ↑ "Archived copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong Marso 24, 2017. Nakuha noong Pebrero 28, 2017.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
2. ↑ Schreurs, Peter (1982). "Four Flags Over Butuan". Philippine Quarterly of Culture and Society. 10 (1/2): 26–37. ISSN 0115-0243.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
3. ↑ ""Butuan City – Historic City and the Home of the Balangays"".
4. ↑ Fred S. Cabuang (Setyembre 6, 2007). "Saving Butuanon language". Inarkibo mula sa ang orihinal noong Agosto 30, 2008. Nakuha noong 2009-10-09. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
5. ↑ http://opinion.inquirer.net/10991/%E2%80%98piloncitos%E2%80%99-and-the-%E2%80%98philippine-golden-age%E2%80%99
6. ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-07-01. Nakuha noong 2018-04-01.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
7. ↑ http://whc.unesco.org/en/tentativelists/2071/